Nieuws & Blog

Incourante voorraad: Betekenis, risico's & aanpak. | ABC E BUSINESS

Geschreven door Teun Cuijpers | Oct 27, 2025 12:36:37 PM

Incourante voorraad: betekenis, risico's & aanpak.

Incourante voorraad is een stille maar hardnekkige kostenpost die in veel bedrijven ongemerkt oploopt. Producten die ooit goed liepen, blijven ineens liggen door veranderende klantbehoeften, technologische innovaties of seizoensinvloeden. Terwijl die artikelen in het magazijn blijven liggen, lopen de kosten op: denk aan opslagruimte, kapitaalkosten, veroudering en zelfs verlies aan actuele marktwaarde. Bovendien vormt incourante voorraad een risico voor de cashflow en liquiditeit van het bedrijf. Geld dat vastzit in niet-verkoopbare producten kan niet worden geïnvesteerd in groei, innovatie of nieuwe kansen.

Toch komt het vaker voor dan veel ondernemers denken: onjuiste vraagvoorspellingen, te grote bestellingen of vertraagde leveringen kunnen er snel toe leiden dat voorraad ‘dood gewicht’ wordt. Zeker in sectoren met korte productcycli, zoals technologie, mode of consumentenelektronica, kan incourantie al na enkele maanden optreden.

In dit artikel leggen we uit wat incourante voorraad precies betekent, waarom het een financieel en operationeel risico vormt en hoe je met de juiste strategie, processen en technologie, zoals Microsoft Dynamics 365 Business Central, incourantie kunt signaleren, beperken en voorkomen.

1. Wat betekent incourante voorraad?
2. Waarom incourante voorraad problematisch is.
3. Hoe bepaal je welke voorraad incourant is?
4. Strategische aanpak & acties bij incourante voorraad
5. Praktische tips & best practices.
6. Hoe Microsoft Dynamics 365 Business Central helpt bij het terugdringen van
    incourante voorraad.
7. Veelgestelde vragen (FAQ).
8. Conclusie: Maak van voorraadbeheer een strategisch voordeel.

1. Wat betekent incourante voorraad?

Incourante voorraad verwijst naar goederen die nauwelijks of helemaal niet meer verkoopbaar zijn. Dit zijn producten die te lang in het magazijn liggen zonder dat er nog vraag naar is, bijvoorbeeld doordat ze verouderd zijn, uit het assortiment verdwijnen of niet meer aansluiten bij de marktbehoefte. Waar ‘gewone’ voorraad nog een potentieel verkoopbare waarde heeft, vormt incourante voorraad vooral een risico en kostenpost voor je organisatie.

Een voorraad wordt incourant zodra de verwachte verkoopwaarde onder de inkoopwaarde daalt, of wanneer een product zijn commerciële levenscyclus heeft bereikt. Dat kan verschillende oorzaken hebben:

  • Einde levenscyclus: producten raken uit de mode of worden opgevolgd door een nieuwe generatie (zoals bij elektronica of softwareversies).
  • Seizoenartikelen: bijvoorbeeld winterkleding of feestdecoratie die niet tijdig is verkocht.
  • Technologische veroudering: snelle innovatie zorgt ervoor dat oudere modellen niet meer gevraagd worden.
  • Marktverschuivingen of consumentengedrag: trends veranderen, waardoor de vraag onverwacht inzakt.
  • Overproductie of verkeerde forecasting: bedrijven kopen of produceren te veel, waardoor overtollige voorraad ontstaat.

Naast de operationele kant heeft incourante voorraad ook boekhoudkundige gevolgen. Goederen die hun waarde verliezen moeten worden gewaardeerd tegen de lagere opbrengstwaarde, dat wil zeggen: de prijs die je er op dat moment nog voor kunt krijgen. Dit leidt tot een afwaardering op de balans, wat direct invloed heeft op de winst- en verliesrekening.

In de administratie wordt dit vaak verwerkt via een voorziening voor incourante voorraad: een reservering waarmee toekomstige waardedalingen kunnen worden opgevangen. Dit kan in sommige gevallen fiscaal gunstig zijn, omdat een afwaardering leidt tot een lagere winst en dus een lagere belastingdruk.

Toch is dit geen duurzame oplossing. Het structureel voorkomen van incourantie begint bij beter voorraadbeheer: inzicht in omloopsnelheid, nauwkeurige vraagvoorspelling en het tijdig herkennen van langzaam verkopende artikelen. Moderne ERP-systemen zoals Microsoft Dynamics 365 Business Central helpen daarbij, door real-time inzicht te geven in voorraadbewegingen, trends en productprestaties. Zo kun je sneller bijsturen voordat voorraad daadwerkelijk incourant wordt.

2. Waarom incourante voorraad problematisch is.

Incourante voorraad is niet alleen een kwestie van stilstaande producten in een magazijn; het heeft direct financiële, operationele en strategische gevolgen voor je bedrijf. De kosten stapelen zich op, vaak ongemerkt, en kunnen een aanzienlijke impact hebben op de winstgevendheid en de flexibiliteit van de organisatie.

Hoge kostenposten.
  • Opslagruimte: Elk product neemt fysieke ruimte in beslag die ook voor nieuwe, beter verkopende artikelen gebruikt had kunnen worden. Dit leidt tot hogere magazijnkosten en inefficiënt ruimtegebruik.
  • Kapitaalkosten: Geld dat vastzit in incourante producten kan niet worden geïnvesteerd in nieuwe producten, innovatie of groei. Het is letterlijk geblokkeerd kapitaal.
  • Veroudering: Producten verliezen over tijd waarde, zeker bij technologie, mode of seizoenartikelen. Hierdoor kan verkoop alleen plaatsvinden met korting, of soms helemaal niet.
Verminderde marge of zelfs verlies bij verkoop.
Artikelen die incourant zijn, moeten vaak tegen lage prijzen verkocht worden, wat leidt tot een verlies of sterk gereduceerde marge. Dit tast de winstgevendheid aan en kan de financiële resultaten negatief beïnvloeden.

Blokkerend kapitaal.
Het vasthouden van onverkoopbare voorraad betekent dat liquide middelen worden geblokkeerd die anders nuttig hadden kunnen worden ingezet, bijvoorbeeld voor investeringen, marketing of uitbreiding van bestsellers. Dit beperkt de strategische flexibiliteit van het bedrijf.

Impact op imago en klantverwachting.
  • Incourante voorraad kan ervoor zorgen dat klanten niet meer de producten vinden die ze willen of dat ze merken dat artikelen oud of verouderd zijn.
  • Bedrijven die continu verouderde producten aanbieden, lopen risico op een verlies van vertrouwen en klantloyaliteit.
  • Tegelijkertijd kan het proberen altijd alles op voorraad te houden leiden tot een over-voorraad van weinig gevraagde artikelen, wat het probleem verergert.
Boekhoudkundige en fiscale implicaties.
  • Incourante voorraad vereist vaak een afwaardering in de boekhouding, wat invloed heeft op de balans en de winst- en verliesrekening.
  • Voor sommige sectoren of producten kunnen specifieke fiscale regels van toepassing zijn voor afwaardering, afvoer of donatie van incourante goederen.
  • Correcte verwerking voorkomt problemen met belastingaangifte en biedt tegelijk kansen om verliezen fiscaal gunstig te verantwoorden.

Waarom dit relevant is voor bedrijven?
Voor mkb-bedrijven is het risico extra groot omdat het werkkapitaal beperkt is en elke euro telt. Incourante voorraad kan snel leiden tot verlies van liquiditeit, inefficiënties in de supply chain en gemiste kansen in de markt. Het tijdig signaleren en structureren van incourante artikelen is daarom cruciaal om zowel de financiële gezondheid als de klanttevredenheid te waarborgen.

Met de juiste tools, zoals Microsoft Dynamics 365 Business Central, kunnen bedrijven realtime inzicht krijgen in voorraadrotatie en langzaam verkopende artikelen. Dit maakt het mogelijk om eerder in te grijpen, voorraad af te boeken of herbestemmen en zo de negatieve impact te beperken.


3. Hoe bepaal je welke voorraad incourant is?

Voordat je incourante voorraad effectief kunt terugdringen, moet je eerst precies weten welke artikelen het probleem vormen. Dit begint met een datagedreven analyse, zodat beslissingen objectief en inzichtelijk zijn.

Analyse van historische verkoopdata en omloopsnelheid.
  • Bekijk hoe vaak elk product in een bepaalde periode is verkocht en bereken de omloopsnelheid. Artikelen met zeer lage omloopsnelheid zijn vaak de eerste kandidaten voor incourantie.
  • Analyseer ook trends: soms daalt de vraag langzaam, soms plotseling door nieuwe concurrentie, seizoensinvloeden of veranderend consumentengedrag.
Bepalen van drempelwaarden.
  • Stel concrete criteria op om incourantie te definiëren, bijvoorbeeld: geen verkoop in de afgelopen 6 tot 12 maanden, of voorraad die langer dan X maanden in het magazijn ligt.
  • Dergelijke drempels kunnen per productgroep verschillen; seizoenartikelen vragen bijvoorbeeld kortere periodes, terwijl duurzame producten langer mogen blijven liggen.
Segmenteren op producttype, klantgroep of markttrend.
Niet elk artikel dat langzaam verkoopt, is automatisch incourant. Segmentatie helpt om context te geven:

  • Zijn het nicheproducten voor specifieke klantgroepen?
  • Wordt het product vervangen door nieuwe versies of trends?
  • Heeft een artikel seizoensgebonden vraag?
Deze inzichten voorkomen dat je producten onnodig afboekt die tijdelijk laag verkopen.

Gebruik van rapportages, dashboards en KPI’s.
  • Visualiseer voorraadgegevens via dashboards, grafieken of kleurcoderingen. Zo zie je snel welke producten stil liggen of lang in het magazijn blijven.
  • KPI’s zoals voorraadrotatie, gemiddelde voorraadduur en incourantiepercentage helpen bij het monitoren en benchmarken van prestaties.
  • Met scenarioanalyse kun je simuleren wat er gebeurt als een product uit de mode raakt of als de vraag onverwacht stijgt.
Periodieke herziening en herclassificatie.
  • Voer deze analyse regelmatig uit, bijvoorbeeld per kwartaal of half jaar. Dit zorgt dat artikelen tijdig worden gesignaleerd en voorkomt dat incourantie ongemerkt oploopt.
  • Houd rekening met flexibiliteit: sommige producten kunnen tijdelijk stil liggen, maar later alsnog verkopen. Door herclassificatie blijven je inzichten actueel en accuraat.
Praktisch voorbeeld met Microsoft Dynamics 365 Business Central:
  • In Business Central kun je automatisch omloopsnelheden en verkooptrends monitoren. Artikelen die onder een bepaalde rotatie komen, kunnen worden gemarkeerd en door het systeem van waarschuwingen voorzien.
  • Door integratie van inkoop, verkoop en voorraad kun je direct actie ondernemen: orders aanpassen, promoties plannen of afboeken.

4. Strategische aanpak & acties bij incourante voorraad.

Een effectieve aanpak van incourante voorraad combineert zowel preventieve als corrigerende maatregelen. Het doel is niet alleen om bestaande incourante artikelen te reduceren, maar ook om toekomstige problemen te voorkomen.

Preventie: voorkom dat voorraad incourant wordt.
Preventie begint met datagedreven forecasting en vraaggestuurde inkoop:
  • Gebruik historische verkoopdata, omloopsnelheden en markttrends om de vraag nauwkeurig te voorspellen.
  • Pas inkooporders en productieplanning aan op deze voorspellingen, zodat er geen over-voorraad ontstaat.
  • Houd het assortiment flexibel: verwijder langzaam verkopende producten tijdig en vervang ze door beter presterende items.
  • Overweeg seizoensgebonden planning en marketingcampagnes die vraag stimuleren op het juiste moment.
Reiniging: maak ruimte in je voorraad.
Reiniging van incourante voorraad betekent dat je bewust keuzes maakt over artikelen die uit voorraad moeten:
  • Bepaal welke producten echt niet meer verkoopbaar zijn en welke tijdelijk stil liggen.
  • Verkoop restanten via promoties, bundelkortingen of externe partijen zoals restpartijhandelaren.
  • Overweeg online platforms of outletkanalen voor het sneller afzetten van langzaam verkopende artikelen.
Alternatieve afvoer: geef producten een tweede kans.

Niet alle incourante artikelen hoeven verloren te gaan:

  • Donatie aan goede doelen of maatschappelijke projecten kan zowel belastingvoordeel als positieve PR opleveren.
  • Recycling of hergebruik van materialen vermindert afval en sluit aan bij circulaire bedrijfsmodellen.
  • Restpartijhandelaren kunnen producten opkopen, zodat je tenminste een deel van de investering terugkrijgt.

Samenwerking met leveranciers.
Leveranciers kunnen helpen om incourantie te beperken:

  • Bespreek retourmogelijkheden of condities voor ongebruikte producten.
  • Onderhandel over flexibelere afnameverplichtingen of kleinere bestelpartijen.
  • Samenwerking kan ook leiden tot gezamenlijke promoties of herverdeling van producten binnen de keten, zodat voorraad optimaal wordt benut.

Boekhouding en fiscale verwerking.
Een correcte financiële verwerking is essentieel:

  • Verwerk afwaarderingen en voorzieningen op de balans zodat de impact op de winst- en verliesrekening inzichtelijk is.
  • Bepaal de juiste waardevermindering op basis van verkoopdata en marktwaarde; sommige sectoren hanteren vaste percentages.
  • Houd rekening met fiscale regels per branche, bijvoorbeeld voor afvoer, donatie of recycling van incourante goederen.

Voordelen van een structurele aanpak.
Bedrijven die incourante voorraad systematisch aanpakken, zien meerdere positieve effecten:

  • Lagere voorraadwaarde en vermindering van stilstaand kapitaal.
  • Hogere omloopsnelheid doordat langzaam verkopende producten tijdig worden herbestemd of afgevoerd.
  • Verbeterde cashflow en meer ruimte voor investeringen in nieuwe, winstgevende artikelen.
  • Verhoogde klanttevredenheid doordat assortiment beter aansluit bij actuele vraag.

Door preventie, reiniging, alternatieve afvoer, leveranciersafstemming en correcte boekhouding te combineren, ontstaat een holistische strategie waarmee bedrijven incourante voorraad minimaliseren en tegelijkertijd winstgevendheid en operationele efficiëntie vergroten.

5. Praktische tips & best practices.

Om incourante voorraad effectief onder controle te houden, is continuïteit en systematiek essentieel. Het gaat niet alleen om het afboeken van stilstaande producten, maar om een structurele, datagedreven aanpak die van voorraadbeheer een strategisch voordeel maakt.

Plan periodieke reviews en herclassificatie.
  • Voer bijvoorbeeld kwartaalreviews uit om langzaam verkopende producten te identificeren en opnieuw te beoordelen.
  • Gebruik historische verkoopdata, seizoensinvloeden en markttrends om artikelen op hun actuele status te classificeren.
  • Herclassificatie voorkomt dat tijdelijke dipjes leiden tot onnodige afboekingen of dat producten onopgemerkt verouderen.
Gebruik visuele dashboards en kleurcoderingen.
  • Visualiseer voorraaddata met grafieken, heat-maps of traffic-light systemen zodat langzaam verkopende artikelen direct opvallen.
  • Dashboards kunnen ook trends tonen per productgroep, leverancier of klantsegment, waardoor managers sneller en beter geïnformeerde beslissingen nemen.
Werk afdelingsoverschrijdend.
  • Betrek verkoop, inkoop, logistiek en finance bij beslissingen over voorraadniveaus en afvoer van incourante producten.
  • Cross-functionele samenwerking voorkomt dat één afdeling verkeerde aannames maakt over vraag, aanbod of promoties.
  • Dit stimuleert ook kennisdeling en een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor voorraadoptimalisatie.
Voer scenarioanalyses uit.
  • Simuleer verschillende situaties: wat gebeurt er als een productlijn uit de mode raakt of een leverancier vertraging heeft?
  • Scenarioanalyses helpen om proactief beslissingen te nemen over herbestemming, promoties of afwaardering.
  • Dit verhoogt de flexibiliteit en maakt de organisatie wendbaarder bij veranderende marktomstandigheden.
Benchmark je prestaties.
  • Vergelijk jouw voorraadrotatie, incourantie-percentage en omloopsnelheid met branchegenoten of interne historische data.
  • Benchmarking maakt inefficiënties zichtbaar en helpt om best practices over te nemen, zoals optimale voorraadniveaus of succesvolle afvoerstrategieën.
Automatiseer waar mogelijk.
  • Gebruik ERP-systemen en dashboards om automatisch waarschuwingen te krijgen voor trage verkopers, laag draaiende productgroepen of voorraad die bijna de drempel voor incourantie bereikt.
  • Dit zorgt ervoor dat actie kan worden ondernomen voordat producten echt incourant worden, wat kosten en verliezen voorkomt.
Maak voorraadbeheer een strategisch voordeel.
  • Door deze praktische tips te combineren, verandert voorraadbeheer van een
    passieve kostenpost in een actief instrument voor winstoptimalisatie en cashflowbeheer.
  • Bedrijven die continu monitoren, analyseren en bijsturen, hebben minder kapitaal vastzitten in stilstaande producten en kunnen sneller inspelen op klantvraag en marktveranderingen.

6. Hoe Microsoft Dynamics 365 Business Central helpt bij het terugdringen van incourante voorraad.

Met Microsoft Dynamics 365 Business Central heb je één centrale oplossing die inzicht en controle biedt over je volledige voorraadbeheer.
Belangrijke functies:

  • Realtime inzicht: actuele data over voorraadposities, verkoop en verplaatsingen helpen om incourante artikelen vroegtijdig te signaleren.
  • Automatische waarschuwingen: stel meldingen in voor artikelen die te lang stil liggen of onder een bepaalde rotatiesnelheid vallen.
  • Slimme dashboards: standaardrapportages tonen trends in voorraadrotatie, incourantiepercentages en veroudering per productgroep.
  • Integratie tussen inkoop, verkoop en voorraad: voorkomt dat inkopers blijven bestellen wat niet meer verkoopt.
  • AI-gestuurde forecasting: beter inspelen op vraagfluctuaties en trends, waardoor incourantie structureel afneemt.
  • Eenvoudige afwaardering en herbestemming: Business Central ondersteunt directe boekingen voor afvoer, afwaardering of herclassificatie.

Wil je zien hoe dit werkt in de praktijk?
👉 Probeer Business Central gratis uit tijdens een interactieve demo en ontdek hoe je jouw voorraadbeheer slimmer aan kunt pakken.

7. Veelgestelde vragen (FAQ).

  • Moet je incourante voorraad elk jaar herzien?
    Ja, minimaal jaarlijks, bij voorkeur per kwartaal. Zo kun je tijdig afwaarderen en je strategie bijstellen.

  • Wat als een artikel later toch weer verkoopt?
    Je kunt de voorraad herwaarderen, maar houd trends goed in de gaten: incidentele verkopen maken een artikel niet direct courant.

  • Hoe bepaal je de juiste waardevermindering?
    Gebruik een combinatie van verkoopdata, voorraadduur en marktwaarde. Sommige sectoren hanteren vaste afwaarderingspercentages.

  • Wat zijn de fiscale regels?
    Dat verschilt per branche. Vaak mag je incourante voorraad fiscaal afwaarderen tot de lagere opbrengstwaarde, mits goed onderbouwd.

  • Kan incourante voorraad in aanmerking komen voor subsidie of afvoerregeling?
    Soms wel, bijvoorbeeld bij recycling- of donatieprojecten. Check hiervoor lokale regelingen of brancheverenigingen.

8. Conclusie: Maak van voorraadbeheer een strastegisch voordeel.

Incourante voorraad is onvermijdelijk, maar niet onbeheersbaar. Door data, processen en technologie te combineren, kun je verspilling minimaliseren, cashflow verbeteren en duurzamer ondernemen.

Wil je weten hoe jouw organisatie ervoor staat? Neem contact op met ons en we kijken graag samen naar de mogelijkheden om ook jouw organisatie naar een hoger niveau te laten groeien!

 Plan een vrijblijvende call   Lees meer blogs

ERP. MADE. EASY.
Dat is onze belofte aan jou. Wij geloven dat een ERP-systeem eenvoudig en toegankelijk moet zijn voor iedereen. We nemen de complexiteit weg en zorgen ervoor dat de overgang naar Business Central zo makkelijk mogelijk is voor jou en je bedrijf.
Met ABC E BUSINESS wordt ERP echt eenvoudig! Neem vandaag nog contact op en ervaar het zelf.
Volledig bericht weergeven